Ziemniaki uprawiane są na wiele kierunków wykorzystania (świeży jadalny, na frytki, chipsy, przetwórstwo rolno-spożywcze, na płatki oraz do przerobu na skrobię). To szerokie wykorzystanie ziemniaków jak również popyt na nie przez cały rok oraz wysokie wymagania jakie stawiają odbiorcy i konsumenci ziemniaka sprawia, że przechowywanie jest równie ważnym elementem technologii uprawy ziemniaków.
W zależności od kierunku uprawy oraz użytkowania ziemniaki mogą być przechowywane nawet do 10 miesięcy. Zadaniem przechowywania jest więc zapewnienie takich warunków aby bulwy zachowały odpowiednie cechy jakościowe dla wszystkich kierunków użytkowania i ograniczenie strat zarówno pochodzenia naturalnego (oddychanie, odparowywanie wody, czyli transpiracja, kiełkowanie) jak i wywołanych przez czynniki chorobotwórcze (grzyby, organizmy grzybopodobne oraz bakterie).
Straty spowodowane czynnikami pochodzenia naturalnego chociaż są ilościowo wysokie (około 80 proc.), są także łatwe do ograniczenia poprzez zapewnienie przechowywanym bulwom właściwych warunków przechowywania, utrzymywanie właściwej wilgotności powietrza i wietrzenie przechowalni. Największe straty, najbardziej dotkliwe finansowo wywołują choroby przechowalnicze (zaraza ziemniaka, sucha zgnilizna, mokra zgnilizna, zgnilizny mieszane, wodna zgnilizna przyranowa oraz choroby skórki) – tab. 1.
przechowywania dla poszczególnych rodzajów użytkowania ziemniaków
(wg Czerko 2016)
Zachodzące w przechowywanych bulwach procesy fizjologiczno-biochemiczne powodują nie tylko zmiany ilościowe, ale także jakościowe. Utrzymanie właściwej dla danego kierunku użytkowania jakości i parametrów wymaga odpowiedniego postępowania z bulwami w trakcie ich zbioru, przygotowywania do przechowywania oraz przechowywania.
Opracowane w IHAR-PIB zalecenia pozwalają na zachowanie odpowiednich parametrów bulw w trakcie długotrwałego przechowywania (tab. 2).
dr inż. Jerzy Osowski, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB, Radzików
