Na pomidorach uprawianych w polu występuje wiele chorób pochodzenia grzybowego i bakteryjnego a także wirusowego. Jakie choroby mogą być obecne na danej uprawie w określonym czasie zależy od wielu czynników. Przede wszystkim pojawienie się choroby determinuje źródło infekcji, czyli pasożytujący grzyb, bakteria czy inny mikroorganizm porażający pomidora, znajdujący się w bliskości plantacji. Ważnym elementem warunkującym obecność konkretnej choroby na pomidorach jest aktualna pogoda, a ściślej biorąc temperatura i stan wilgotności powietrza oraz gleby. Najmniej docenianym zagadnieniem, od którego zależy pojawienia się choroby jest poziom wiedzy plantatorów dotycząca znajomości biologii i epidemiologii sprawców chorób.
Wymienione zagadnienia są bardzo zbliżone w sferze medycyny ludzi, gdzie można zauważyć pewną analogię źródła choroby, warunków jej rozwoju i umiejętności zapobiegania chorobom infekcyjnym, do powszechnych chorób infekcyjnych u ludzi, na przykład grypie. Myślę, że warto było pokusić się o nawiązanie do medycyny, aby łatwiej zrozumieć ważne elementy, które mogą być pomocne w zapobieganiu większości chorób pojawiających się na pomidorach.
Omawiając poszczególne choroby kompleksowo występujące na pomidorach zacznę od bakterioz, a więc chorób infekcyjnych wywoływanych przez różne gatunki pasożytniczych bakterii. Dosyć poważną chorobą z tej grupy jest bakteryjna cętkowatość pomidora powodowana przez bakterię Pseudomonas syringae pv tomato. W niektórych rejonach Polski w latach ubiegłych powodowała znaczne straty już na etapie produkcji rozsady i w początkowym okresie wzrostu na plantacjach. Zaatakowane rośliny pokryte są czarnymi plamkami widocznymi na liściach, szypułkach, działkach kielicha i łodygach. Chorobę jest w większości przypadków w stanie zdiagnozować ogrodnik z wieloletnią praktyką, ponieważ charakterystyczna jest żółta otoczka wokół czarnych plamek na liściach, szczególnie po obserwacji porażonego liścia patrząc pod światło”. W klęskowym nasileniu choroba potrafi zniszczyć całą roślinę i niejednokrotnie byłem świadkiem zaorywania takiej porażonej plantacji. Źródłem infekcji może być gleba, gdzie na resztkach roślinnych bakteria może saprofitycznie żyć przez wiele miesięcy. Jeżeli w roku poprzednim choroba wystąpiła na pomidorach na danym polu, to możemy być pewni, że w kolejnym roku po posadzeniu tam nowych pomidorów przy sprzyjającej wyższej temperaturze w granicach 21-24oC i wysokiej wilgotności powietrza jaka zwykle panuje w okresie deszczowym bakterioza wystąpi na roślinach. Plantator znający te wymienione zagadnienia uniknie choroby, ponieważ wie, że przez dwa trzy lata nie wolno na takim polu uprawiać pomidorów. Po tym czasie dopuszcza się uprawę tego gatunku warzywa. Innym źródłem infekcji pomidorów bakterią Pseudomonas syringae pv tomato są porażone nasiona pomidora. Należy więc unikać pozyskiwania nasion z niepewnego źródła, a jedynie kupować je w renomowanych firmach. Uwzględniając opisane wyżej źródła infekcji w celu zabezpieczenia roślin przed tą bakteriozą polecam opryskiwanie rozsady dwukrotnie fungicydami zawierającymi związki miedzi i ekstrakt z grejpfruta, na przykład Miedzian 50 WP, Funguran OH-50 WP, czy Grevit 200 SL. Także środki te można stosować co 7-10 dni w początkowym okresie uprawy pomidora w polu.
W kolejnym artykule scharakteryzowany zostanie rak bakteryjny – groźna choroba upraw pomidora pod osłonami – niebezpieczna również dla upraw polowych.
“
