Ważnym elementem w prawidłowo prowadzonej agrotechnice jest stosowanie nawozów organicznych i naturalnych. Jak wartościowe są obornik i gnojowica?
Z grupy nawozów naturalnych istotną rolę w uprawie roślin odgrywa obornik, gnojowica i gnojówka. Nawozy organiczne to natomiast nawozy powstałe z substancji organicznej, bądź też z mieszaniny substancji organicznych, a także komposty, również te wyprodukowane przy udziale dżdżownic oraz resztki pożniwne.
Aplikacja nawozów naturalnych i organicznych wpływa korzystnie na właściwości fizyczne gleby poprawiając jej strukturę i stosunki powietrzno-wodne, a także zwiększając porowatość i pojemność wodną. Oddziałują także korzystnie na właściwości fizykochemiczne gleby, między innymi poprzez zwiększenie pojemności sorpcyjnej oraz wzrost wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami.
Nawożenie organiczne poprawia właściwości chemiczne gleby poprzez wpływ na zwiększenie zawartości próchnicy i udziału frakcji kwasów huminowych oraz makro- i mikroskładników. Kwasy huminowe jako doskonałe lepiszcze drobnych cząsteczek gleby wpływają na tworzenie struktury gruzełkowatej. Gleby o dobrej strukturze gruzełkowatej odznaczają się dobrymi stosunkami wodno-powietrznymi, co wpływa korzystnie na rozwój systemu korzeniowego, warunkując lepsze pobieranie wody i składników mineralnych przez rośliny.
Stosowanie nawozów naturalnych i organicznych poprawia właściwości biologiczne gleby, poprzez rozwój mikroorganizmów glebowych oraz zwiększenie ich aktywności, prowadzącej do wzrostu efektywności mikrobiologicznych procesów rozkładu substancji organicznej.
Nawożenie organiczne stanowi źródło naturalnych biostymulatorów oraz dostarcza pożywki dla obecnych w glebie mikroorganizmów. Nawożenie organiczne odgrywa ważną rolę w ograniczaniu presji patogenów glebowych, wpływając na zmniejszenie ich aktywności. Zwiększa także zdolności buforowe gleb w stosunku do zmian odczynu, co chroni przed pojawieniem się mobilnych form pierwiastków, które w nadmiernych ilościach oddziałują toksycznie na rośliny. Nawożenie organiczne łagodzi również ujemny wpływ niezrównoważonego nawożenia mineralnego, szczególnie w sytuacji stosowania wysokiego nawożenia azotowego i potasowego.
Nawozy naturalne i organiczne stanowią źródło makro- i mikroelementów dla roślin. Poza gnojówką i gnojowicą nawozy te odznaczają się dodatkowo powolnym tempem uwalniania azotu mineralnego. W przypadku obornika jego korzystny wpływ na właściwości gleby uwidacznia się przez kilka lat, a w okresie 3 lat rośliny są w stanie wykorzystać około 50% azotu wprowadzonego z obornikiem.
W tonie obornika zawarte jest 3 – 8 kg azotu, 0,5 – 2,0 kg fosforu i 4,0 – 8,5 kg potasu. Wykorzystanie azotu z obornika w pierwszym roku wynosi około 30%, w roku drugim – 12%, a w trzecim – 8%. Z kolei wykorzystanie fosforu i potasu w pierwszym roku po zastosowaniu obornika wynosi odpowiednio 20 i 60%. W tonie gnojowicy zawartość azotu wynosi od 3,5 do 9,1 kg, fosforu – od 0,6 do 2,9 kg, a od 1,2 do 7,4 kg. Natomiast tona gnojówki zawiera średnio 4 kg azotu, 0,7 kg fosforu oraz 6 kg potasu.
