Czy ostatni z wielkich Bizonów był rozwinięciem Rekorda i czy mógł jak on odnieść sukces? Fakt, że Z089 trafił w niezmiernie trudne czasy, ale choć mało kto o nim dziś pamięta, był kombajnem przełomowym.
Są w historii mechanizacji rolnictwa momenty, kiedy czuje się, że coś się kończy, a coś innego się zaczyna. Taki właśnie symboliczny most rozciąga się pomiędzy Bizonem Rekordem Z058, a jego nowocześniejszym, choć mniej znanym kuzynem – Z089, znanym też jako New Holland TC59. Dwa kombajny, dwie epoki i jeden duch.
Na końcu każdej historii kryje się pewien niedosyt – to tęsknota za tym, co dobre, sprawdzone, swojskie. Tak też kończyła się saga kombajnów spod znaku FMŻ, gdy w płockich zakładach montowano ostatnie egzemplarze modelu Bizon Z089. Nie był to jednak koniec smutny – raczej ukłon w stronę przyszłości, tyle że jeszcze z sercem starego Bizona.
New Holland TC59 – Bizon z płocką duszą
Kombajn Z089 to coś więcej niż maszyna. To symbol przełomu – pierwszy model New Hollanda montowany w Polsce, ale też ostatni, który miał na masce napis „Bizon”. Co ciekawe, nie zawsze ten napis przetrwał próbę czasu. Niektórzy właściciele zdzierali logo, chcąc podnieść wartość maszyny przy odsprzedaży. A szkoda – bo to właśnie ten napis dziś czyni tę maszynę wyjątkową.
Montowany w latach 1999–2001, Bizon Z089 był połączeniem technologii New Hollanda i płockiej tradycji. Wyprodukowano jedynie 119 egzemplarzy. Jeden z nich, numer 113 – pracuje do dziś na polach Sebastiana Zaremby, który kupił go od pierwszego właściciela w 2009 roku. – Silnika nawet nie dotykałem. Tylko wodną pompę zmieniłem i cepy – mówi pan Sebastian. – To kombajn dla tych, którzy chcą pracować, a nie grzebać.
Technika i moc jakiej w Płocku jeszcze nie było
Sercem tej maszyny jest 6-cylindrowy, turbodoładowany silnik wysokoprężny Genesis 675 TA o pojemności 7,5 litra. W zależności od wersji osiągał od 220 do 240 KM. Z takim zapasem mocy, Z089 bez problemu radził sobie z własną masą 12 ton i hederem o szerokości 6,10 m.
Dane techniczne Z089 (TC59):
Silnik: Genesis 675 TA, 7,5 l, 6-cylindrowy, turbo
Moc: 220–240 KM
Zbiornik paliwa: 400 l
Zbiornik ziarna: 6 700 l
Szerokość robocza hedera: 6,10 m
Masa: ~12 000 kg
Napęd: hydrostatyczny, zdalne sterowanie omłotem i ustawieniami koszenia
W tamtym czasie były to rozwiązania nowoczesne – zwłaszcza hydrostatyczna przekładnia i zdalna regulacja nastaw. Obsługa była prosta, intuicyjna, a eksploatacja – jak na tak dużą maszynę – tania i bezproblemowa.
Bizon Z089 kontra Bizon Rekord – ostatni bój tytanów z Płocka
Rekord – to kombajn, który zna każdy, kto choć raz w życiu stał przy koszeniu. Produkowany od 1980 roku, był naturalnym następcą Z056 Super, ale już z większym zbiornikiem ziarna, mocniejszym silnikiem i hederem o szerokości 4,2 metra. Maszyna prosta, pancerna, siermiężna – ale skuteczna. Można było przy niej chodzić z kluczem 17/19, a każdą awarię naprawić „w polu i na szybko”.
Silnik: SW-400, 6-cylindrowy, 110–120 KM
Zbiornik paliwa: 300 l
Zbiornik ziarna: 3 400 l
Szerokość hedera: 4,2 m
Masa: ok. 8 200 kg
Przenośnik pochyły i omłot: klasyczny, mechaniczny
To był kombajn dla „mechanicznego chłopa” – twardego, praktycznego, takiego co wiedział, jak naprawić cepy i gdzie podkładać blachę. Z Rekordem każdy sezon był wyzwaniem, ale też sprawdzianem męskości i – co by nie mówić – sprytu operatora.
Bizon Z089 – łagodna płocka bestia z zachodnimi genami
A potem pojawił się Z089. Inny. Cichy, mocny, wygodny. Z pozoru nie-Bizon, choć nosił to imię. W rzeczywistości – to był już New Holland, montowany w Płocku od 1999 do 2001 roku. Tylko 119 sztuk. Egzotyczny, jak na nasze warunki. Wielu nie zauważyło, że to właśnie on zamknął epokę płockich żniwiarzy.
To była inna filozofia – maszyna dla gospodarstwa 100+ ha, gdzie liczy się wydajność, komfort i precyzja. Właściciel Z089 mógł sobie pozwolić na koszenie, a nie ciągłe majsterkowanie.
Bizon Rekord Z058 vs Bizon Z089/ TC59/ Porównanie w praktyce
Model: Bizon Rekord Z058 Bizon Z089 / TC59
Produkcja: 1980–1998 1999–2001
Silnik: 6-cyl., wolnossący, 110 KM 6-cyl., turbo, 220–240 KM
Zbiornik ziarna: 3 400 l 6 700 l
Heder: 4,2 m 6,1 m
Masa: ok. 8 200 kg ok. 12 000 kg
Sterowanie: ręczne elektrohydrauliczne
Napęd: klasyczny hydrostatyczny
Kto wygrał to porównanie?
To jakby porównywać Ursusa C-360 z new Hollandem T6.160 – oba zrobią robotę, ale każdy w inny sposób. Bizon Rekord to koń roboczy – prosty, tani w utrzymaniu, prawie nie do zdarcia. Z089 – to maszyna precyzyjna, z ogromnym potencjałem, ale i z wyższymi wymaganiami. Jeden pasuje do gospodarstwa o wielkości 20–50 ha, drugi do 100+.
Prawdziwym zwycięzcą tego porównania jest jednak… płocka myśl techniczna. Bo zarówno Rekord, jak i Z089 udowodniły, że nad Wisłą można robić maszyny do żniw, które przetrwają próbę czasu. I jedno jest pewne – dziś oba te kombajny zasługują na miejsce w muzeum i… na polu.
Bizon Z089 – Niedoceniony klasyk
Ktoś mógłby powiedzieć, że Z089 to „zbyt nowy Bizon”, by dorównać sentymentowi do starszych modeli. Aż chce się zapytać: ile jeszcze tych kombajnów zostało? Ile z nich nadal tnie zboże, a ile czeka w szopie na nowy sezon?
Może Wy, Czytelnicy, wiecie więcej? Dajcie znać – numery fabryczne, historie użytkowania, remonty. Może uda nam się wspólnie spisać pełny rodowód ostatniego i największego Bizona?
