W niektórych fazach rozwojowych roślin składniki pokarmowe pobierane są szczególnie intensywnie i nie zawsze tradycyjne nawożenie doglebowe gwarantuje ich dostępność dla roślin. W przypadku roślin ziemniaka wysokie zapotrzebowanie na składniki pokarmowe rozpoczyna się już w okresie tworzenia bulw na stolonach i trwa dość długo (w zależności od wczesności odmiany nawet do początku sierpnia).
Dość często zdarza się w ostatnich latach, że podczas wegetacji roślin układ czynników pogodowych (obfite opady na przemian z okresową suszą glebową, wysoka temperatura powietrza itp.) w znacznym stopniu oddziałując na glebę, wywołuje określone trudności w pobraniu przez rośliny zastosowanych na podstawie analizy gleby składników. Objawiać to się może widocznym lub niewidocznym niedoborem składników w roślinach i być przyczyną obniżenia plonu bulw. Niedobór składników w okresie wegetacji roślin może wystąpić również na glebach zasobnych, np. na skutek zablokowania niektórych pierwiastków w wyniku ich wzajemnego antagonistycznego oddziaływania czy niewłaściwego odczynu gleby. Uzasadnione jest wtedy uzupełnianie składników poprzez stosowanie dolistne. Dolistne dokarmianie zapewnia szybką przyswajalność składników, możliwość zapobiegawczego lub stwierdzonego na podstawie objawów na roślinach uzupełnienia ich niedoboru w czasie wegetacji, wysoką efektywność składników stosowanych w stosunkowo niewielkich ilościach w porównaniu z nawożeniem doglebowym i równomierne rozprowadzenie składników na plantacji.
Dążąc do coraz bardziej efektywniejszego wykorzystywania przez rośliny składników zastosowanych dolistnie opracowuje się nowe technologie ich pozyskiwania i produkcji. Jedną z nich stanowi technologia produkcji nawozów z wykorzystaniem naturalnych surowców pozyskiwanych z alg morskich oraz wyciągów roślinnych. Produkty uzyskiwane z wykorzystaniem alg morskich dzięki wysokiej zawartości substancji bioaktywnych oraz aktywnego kompleksu aminokwasów, oprócz funkcji odżywczej, zwiększają odporność roślin na czynniki stresowe, czyli pełnią rolę biostymulatorów.
W Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – PIB Oddział w Jadwisinie na glebie lekkiej przeprowadzono badania nad określeniem wpływu kilku nawozów dolistnych wieloskładnikowych (z makro- i mikroelementami) na plonowanie ziemniaka. Gleba charakteryzowała się kwaśnym odczynem, wysoką zawartością fosforu, średnią potasu i wysoką magnezu. Nawożenie organiczne w badaniach stanowiła przyorywana słoma i poplon z gorczycy białej. Nawożenie mineralne fosforowo-potasowe ustalono na podstawie analizy zawartości tych składników w glebie i zastosowano w dawkach: 45 kg/ha P2O5 (superfosfat wzbogacony – 40% P2O5) oraz 140 kg/ha K2O (sól potasowa – 60% K2O) jesienią przed wykonaniem orki przedzimowej. Azot w dawce 100 kg/ha N (saletra amonowa – 34 % N) stosowano wiosną bezpośrednio przed wysadzeniem bulw. Zastosowane standardowe nawożenie mineralne doglebowe stanowiło kontrolę. Zabiegi dolistnego dokarmiania roślin ziemniaka wykonano w dwóch wariantach:
1. Standardowe nawożenie mineralne (kontrola) + Fertiactyl Starter 5 l/ha (po wschodach) + Fertileader Gold 5 l/ha (po zwarciu międzyrzędzi – przed kwitnieniem) + Fertileader Vital 5 l/ha (po kwitnieniu – na zawiązki jagód)
W tym wariancie badań uzyskany pod wpływem dolistnego dokarmiania przyrost plonu bulw wyniósł 8,0 t/ha, co stanowiło 14,4% w porównaniu do kontroli. Dolistne dokarmianie nawozami wieloskładnikowymi oddziaływało dodatnio na wielkość bulw w strukturze plonu, co wyrażało się większym o 11% udziałem bulw dużych, o średnicy powyżej 60 mm w stosunku do kontroli. Udział bulw z wadami zewnętrznymi w plonie ogólnym (deformacje, zazielenienia, porażenie parchem zwykłym) stanowił 18,4 % na kontroli, a po zastosowaniu dolistnego dokarmiania zmniejszył się o 2,2 %. Ponadto dolistne dokarmianie spowodowało znaczny wzrost zawartości skrobi (o 0,6%) i obniżenie poziomu azotanów (o 30 mg/kg świeżej masy) w bulwach.
2. Standardowe nawożenie mineralne (kontrola) + Fertileader Axis 5 l/ha (po zwarciu międzyrzędzi – przed kwitnieniem) + Fertileader Vital 5 l/ha (po kwitnieniu – na zawiązki jagód).
Z kolei w tym wariancie pod wpływem dolistnego dokarmiania uzyskano wyższy plonu bulw o 9,0 t/ha, czyli o 16,2% w porównaniu do kontroli. Zabiegi dolistnego dokarmiania przyczyniły się do wzrostu o 18% udziału bulw dużych, o średnicy powyżej 60 mm w strukturze plonu w stosunku do kontroli. Udział bulw z wadami zewnętrznymi w plonie ogólnym (deformacje, zazielenienia, porażenie parchem zwykłym) zmniejszył się o 0,7%. Natomiast zawartość skrobi w bulwach pod wpływem dolistnego dokarmiania wzrosła o 0,7%, a poziom azotanów w bulwach uległ obniżeniu o 41 mg/kg świeżej masy.
Na podstawie uzyskanych wyników badań można stwierdzić, że testowane nawozy, przy zachowaniu zasad prawidłowej agrotechniki, wykazały pełną przydatność w dolistnym dokarmianiu ziemniaka. Stosowane wg ustalonych zasad korzystnie wpłynęły na badane cechy jakości bulw, a jednocześnie zapewniły uzyskanie wysokiego przyrostu plonu.
dr inż. Cezary Trawczyński
IHAR – PIB, Oddział Jadwisin
Zakład Agronomii Ziemniaka
<!–
document.writeln('’);
//–>
