fbpx

„Białko z rzepaku…”

Krajowi producenci pasz oraz hodowcy nie w pełni doceniają potencjał tkwiący w paszach rzepakowych. W momencie ewentualnego wycofania z rynku genetycznie zmodyfikowanej śruty sojowej to one staną się głównym źródłem białka paszowego – dla bydła.

Uprawa rzepaku od lat jest najszybciej rozwijającym się działem produkcji roślinnej w Polsce. W 2019 roku np. przerobiono prawie 3 mln ton nasion rzepaku. W konsekwencji, na rynek dostarczono ponad 1,7 mln ton pasz rzepakowych, w tym 1,634 mln ton poekstrakcyjnej śruty oraz 68 tys. ton makuchu rzepakowego. Paradoksem jest, że produkujemy bardzo dużo śruty rzepakowej, ale większość wysyłamy za granicę. Kupują ją przede wszystkim hodowcy w Niemczech, Szwecji, Hiszpanii, którzy powoli odchodzą od żywienia bydła śrutą sojową. Polska jest jedynym krajem w UE, który eksportuje najtańsze białko, a importuje dużo droższe – sojowe.

Baner Syngenta

Poekstrakcyjna śruta rzepakowa powstaje jako produkt uboczny w wyniku wyekstrahowania oleju z podgrzanych nasion rzepaku. Zawiera 36-38% białka og., do 4% tłuszczu oraz 11-14% włókna surowego. Jest źródłem aminokwasów egzogennych, zwłaszcza siarkowych. Makuch z kolei powstaje po wytłoczeniu oleju na zimno i zawiera 28-31% białka og., 9-12% włókna surowego oraz 10-13% tłuszczu surowego. Szczegóły przedstawiono w tab.1

Tab.1. Skład chemiczny oraz wartość pokarmowa śruty i makuchu rzepakowego dla przeżuwaczy (Strzetelski, 2009)

Z danych zawartych w tab. 1 wynika, że 25-28% białka ogólnego zawartego w paszach rzepakowych w postaci peptydów i aminokwasów przepływa z żwacza do jelit (rozkład żwaczowy), co jest wartością wysoką w porównaniu do ziarna zbóż i pasz objętościowych, jak zielonki, kiszonki lub siana. Pozostała część, czyli 72-77% zostaje rozłożona prze bakterie w żwaczu do amoniaku. Amoniak jest substratem azotowym do wzrostu białka mikrobiologicznego oraz syntezy przez mikroorganizmy aminokwasów.

Poekstrakcyjna śruta rzepakowa w żywieniu krów mlecznych do wydajności 30-35 kg mleka/dobę jest pełnowartościowym substytutem śruty sojowej. Może być stosowana w ilości 2,5-4 kg/dobę. Przy wydajności powyżej 35 kg rośnie zapotrzebowanie na aminokwasy niezbędne, co zmusza do komponowania mieszanek paszowych lub mieszanin pasz TMR ze śrutą bądź makuchem rzepakowym oraz ze śrutą sojową w proporcji 1:1. Dawki śruty lub makuchu rzepakowego powyżej 2,5-3,0 kg/dobę podawane w mieszance paszowej albo mieszaninie pasz TMR pogarszają wyjadanie pasz i mogą obniżać ich pobranie, a tym samym pobranie białka i energii. Niższa strawność jelitowa aminokwasów nie zabezpieczy wówczas potrzeb pokarmowych krów na te składniki. W takim przypadku należy pamiętać o konieczności zastosowania dodatków stymulujących pobranie paszy.

Tab.2. Zalecane ilości poekstrakcyjnej śruty rzepakowej w mieszankach paszowych dla bydła

W badaniach przeprowadzonych w Instytucie Zootechniki-PIB w Krakowie stwierdzono, że śruta lub makuch rzepakowy mogą stanowić 25-30% mieszanek paszowych dla krów (tab.2). Z kolei badania wykonane nad opasem bydła rzeźnego, z udziałem do 40% pasz rzepakowych w mieszankach paszowych, pozwoliły uzyskać dobowe przyrosty masy ciała przekraczające 1300g, co potwierdza fakt, że pasze rzepakowe są dobrze tolerowane przez młode bydło rzeźne. Podsumowując, w żywieniu bydła zarówno śruta jak i makuch rzepakowy są dobrymi alternatywnymi źródłami białka paszowego w stosunku do śruty sojowej.

Należy pamiętać, że surowce rzepakowe są przede wszystkim bezpiecznym źródłem białka w naszym kraju, a spasanie nimi bydła jest ekonomicznie uzasadnione. Konieczne są jednak działania mające na celu promowanie realnych możliwości obniżenia kosztów produkcji oraz podnoszące świadomość rolników na temat walorów żywieniowych oferowanych współcześnie rzepakowych komponentów pasz.

Autor: prof. dr hab. Tadeusz Barowicz

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner
POZ 2024 - baner

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.