Dokarmianie dolistne jest ważnym elementem uprawy roślin, umożliwiającym szybkie dostarczenie brakujących składników. Dotyczy to zwłaszcza mikroelementów, choć w pewnym stopniu także makroelementów, zwłaszcza azotu i magnezu.
W jakim nawozie azot, a w jakim magnez
Azot zalecany jest w postaci mocznika, zaś magnez jako jedno- lub 7-wodny siarczan magnezu, z którym dostarczana jest także siarka. Do dokarmiania dolistnego zaleca się wyłącznie mocznik bez inhibitora ureazy lub powłoki biodegradowalnej, np. oferowany na rynku pod nazwą Pulrea.
Przy 3-5 krotnym oprysku można wnieść w ten sposób znaczące ilości tych składników. Nie zaspokoi to wprawdzie wymagań pokarmowych roślin, ale może mieć istotne znaczenie w ich odżywieniu, zarówno przy niedoborze w glebie, jak też z uwagi na utrudnione pobieranie.
Kiedy i jak pryskać
Często rośliny dokarmiane są interwencyjnie, a więc po zauważeniu objawów niedoboru składnika. Jednak lepsze efekty plonotwórcze daje wcześniejszy oprysk, zanim pojawią się symptomy niedoboru. Poza tym warto dokarmiać rośliny w okresach ich intensywnego przyrostu (tworzenia) biomasy roślinnej i organów generatywnych. Wyjątkiem jest okres kwitnienia.
Przy ustalaniu terminu pierwszego oprysku trzeba też brać pod uwagę rozrost masy nadziemnej i związane z tym okrycie gleby przez liście. Chodzi o to, by jak najwięcej składników dostało się na roślinę, a nie do gleby. Stąd jednorazowo w uprawach polowych zaleca się od 150 do 400 l roztworu cieczy roboczej, w sadach do 1000 l, zaś w chmielnikach do 3000 l/ha.
Aplikowany roztwór powinien równomiernie (średniokropliście) pokryć liście oraz nie spływać z nich do gleby. W przypadku łącznej aplikacji nawozów ze śor, termin oprysku należy dostosować do wrażliwości zwalczanego agrofaga na stosowany preparat, chyba że wystąpią wyraźne objawy niedoboru składników, wówczas ich szybka aplikacja jest zabiegiem nadrzędnym.
Stężenie mocznika i siarczanu magnezu
W tabeli podano terminy stosowania oraz stężenie mocznika i siarczanu magnezu w wodnym roztworze cieczy roboczej. Jeśli oprysk prowadzony jest w optymalnych warunkach, tj. umiarkowanych temperaturach (10-18°C), wysokiej wilgotności powietrza oraz w godzinach wieczornych, stężenie mocznika można zwiększyć o 30 proc. w stosunku do podanych wartości (z wyjątkiem gryki). Dotyczy to zwłaszcza roślin z wyraźnymi objawami niedoboru N.
W nawozach dolistnych spotyka się niekiedy bardzo wysoką zawartość N – ponad 20 proc., bądź MgO – ponad 10 proc. W takiej sytuacji można ograniczyć lub zrezygnować z ich dodatku. Jednowodny siarczan magnezu zawiera przeciętnie o 50 proc. więcej Mg i S, poza tym podczas rozpuszczania, ociepla sporządzany roztwór. Ma to istotne znaczenie przy wysokim dodatku mocznika, który z kolei silnie oziębia roztwór cieczy roboczej (przy 10 proc. stężeniu o 12°C).
Terminy stosowania oraz stężenie mocznika i siarczanu magnezu w dolistnym dokarmianiu roślin
| Rośliny | Terminy stosowania nawozów | Stężenie w proc. cieczy roboczej | ||
| Mocznika | Siarczanu magnezu | |||
| 1-wodnego | 7-wodnego | |||
| Zboża ozime | 1. Wiosną w pełni krzewienia
2. Pocz. strz. w źdźbło 3. Pełnia strz. w źdźbło 4. Przed lub po wykłoszeniu |
do 20
do 15 do 10 do 6 |
do 3
do 3 do 3 do 3 |
do 5
do 5 do 5 do 5 |
| Zboża jare | jak ozime | jak ozime | jak ozime | jak ozime |
| Kukurydza | 1. Po wytw. 6-go liścia
2. Kolejne dwa opryski co 10 dni |
do 6
do 6 |
do 3
do 3 |
do 5
do 5 |
| Gryka | 1. Wysokość roślin 8-12 cm
2. Po 10-14 dniach |
do 3
do 3 |
do 2,5
do 2,5 |
do 4
do 4 |
| Rzepak ozimy | 1. Wiosną po ruszeniu wegetacji
2. Po 10-14 dniach 3. W fazie zielonego pąka |
do 15
do 12 do 10 |
do 3
do 3 do 2,5 |
do 5
do 5 do 4 |
| Burak | 1. W fazie 6-8 liści
2. Po 10-14 dniach 3. Przed zakryciem międzyrzędzi |
do 6
do 6 do 6 |
do 3
do 3 do 3 |
do 5
do 5 do 5 |
| Ziemniak | Wielokrotnie (3-5 razy) w okresie wegetacji, łącznie ze stosowaniem fungicydów | do 6 | do 3 | do 5 |
| Strączkowe | 1. Początek tworzenia pędu
2. Po 10-14 dniach 3. Początek fazy pąkowania |
do 5, przy widocznym braku N | do 3
do 3 do 3 |
do 5
do 5 do 5 |
| Len | 1. Wysokość roślin 10-12 cm
2. W fazie pąkowania |
do 12
do 8 |
do 3
do 3 |
do 5
do 5 |
| Mak | 1. Wysokość roślin 10-15 cm
2. Początek fazy pąkowania |
do 6
do 4 |
do 3
do 3 |
do 5
do 5 |
| Tytoń | 1. W fazie 6-8 liści
2. Po 14 dniach 3. Po zbiorze spodaków |
do 10
do 10 do 10 |
do 3
do 3 do 3 |
do 5
do 5 do 5 |
| Chmiel | 1. Po naprowadzeniu pędów
2. Kolejne 2-3 co 10-14 dni 3. Początek wiązania szyszek |
do 1
do 1 do 1 |
do 1
do 1 do 1 |
do 1,5
do 1,5 do 1,5 |
| Użytki zielone | 1. Wiosną po ruszeniu wegetacji
2. Kolejne 2-3 opryski po 8-10 dn. od wypasu lub zbioru pokosu |
do 15
do 15 |
do 3
do 3 |
do 5
do 5 |
