W ciągu ostatnich lat można zaobserwować dynamiczny wzrost zainteresowania energetycznym wykorzystaniem biomasy. Dzieje się tak na skutek bieżącej polityki Unii Europejskiej w zakresie wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Dodatkowo, stale rosnące ceny ropy naftowej i gazu ziemnego sprzyjają poszukiwaniu alternatywnych paliw. Czy jest to zarząd dużej elektrociepłowni zobowiązany do produkcji określonej ilości zielonej energii”, czy rolnik upatrujący źródła zysków ze sprzedaży produktów rolnych, czy kierowca z niepokojem obserwujący zwyżkujące ceny ropy i benzyny – wszyscy kierują swoją uwagę ku paliwom pochodzenia biologicznego.“
Biomasa jest najważniejszym odnawialnym źródłem energii w Polsce. Do niedawna pozyskiwano ją głównie z leśnictwa i przemysłu drzewnego. Uwarunkowania energetycznego wykorzystania biomasy rolniczej i leśnej są przedmiotem działań i analiz wielu ośrodków (Roszkowski, 200, Kowalczyk-Juśko i inni, 2009, Niedziółka i Zuchniarz, 2006). Obecnie koniecznym staje się sięgnięcie po surowce roślinne pochodzenia rolniczego. Wynika to zarówno z ograniczonych zasobów biomasy drzewnej, jak i z Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008r., zakładającego, że udział biomasy innej niż leśna, bądź pochodząca z przemysłu przetwarzającego produkty leśne, powinien systematycznie wzrastać.
W czasie debaty Okrągły Stół Rolniczy w Poznaniu, towarzyszącej targom POLAGRA 2012, Jarosław Wiśniewski (naczelnik Wydziału Energii Odnawialnej i Biopaliw, Departamentu Rynków Rolnych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi) przedstawił prognozy wielkości dostaw biomasy rolniczej dla energetyki w 2020r. szacując je na ponad 3 miliony ton. Z kolei Wojciech Mazurkiewicz (prezes Zarządu AES Sp. z o.o. z Torunia) przedstawił dane opisujące łączne zapotrzebowanie koncernów energetycznych na biomasę leśną i rolniczą – już w 2013 r. wyniesie ono około 10 milionów ton, a w 2015 r. – ponad 17 milionów ton! Zebranie takiej ilości surowca i zorganizowanie dostaw do odbiorców rozproszonych po całym kraju nie będzie łatwym zadaniem.
Należy również pamiętać o stanowisku Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które wyraźnie podkreśla, że podstawowym celem rolnictwa jest produkcja żywności, a do celów energetycznych w pierwszej kolejności należy wykorzystywać produkty uboczne i pozostałości z rolnictwa oraz przemysłu rolno-spożywczego. Uprawy rolne na cele energetyczne winny sprzyjać utrzymaniu użytków rolnych w dobrej kulturze oraz umożliwiać ich sukcesywne przeznaczenia do produkcji żywności w miarę rosnących potrzeb (Prognozy mówią o około 50 % wzroście zapotrzebowania na żywność w perspektywie 20-30 lat) (Żmuda, 2011).
Pomocnym narzędziem na drodze pozyskania nabywców produktów rolnych, mogących stanowić biopaliwo na cele energetyczne, jest nowa internetowa platforma handlowa www.biobrokers.eu. Celem przyświecającym jej twórcom była chęć stworzenia aplikacji usprawniającej zawieranie transakcji na rynku bioenergii (poprzez sprawne skomunikowanie strony popytowej i podażowej). Korzystanie z platformy jest łatwe i bezpłatne. Zakres tematyczny ogłoszeń nie ogranicza się jedynie do produktów (wszelkiego rodzaju biopaliw stałych i płynnych), ale uwzględnia również pozostałe ogniwa łańcucha dostaw bioenergii, takie jak:
•technologie (pozyskanie biomasy i przetwarzanie jej na biopaliwa, spalanie biomasy stałej, biogazownie, środki transportu i metody przechowywania biopaliw)
•usługi konsultingowe (planowanie i projektowanie instalacji, pomoc w pozyskaniu środków finansowych, opracowanie niezbędnej dokumentacji),
•inne (szkolenia, targi, oferty pracy). Wierzymy, że intensywna promocja strony BioBrokers.eu, która obecnie ma miejsce wśród różnych grup uczestników rynku bioenergii, przyniesie wkrótce rezultaty w postaci licznych ofert i udanych transakcji.
Na cele energetyczne mogą być przeznaczone produkty uboczne z podstawowej produkcji roślinnej takie jak: słoma zbożowa i rzepakowa, łęty ziemniaczane, pozostałości z upraw warzywnych oraz liście buraków cukrowych. Polskie rolnictwo produkuje rocznie 29 milionów ton słomy. Jest ona częściowo wykorzystywana jako ściółka i pasza dla zwierząt oraz jako nawóz. Niewykorzystane nadwyżki wynoszą około 12 milionów ton. Pozyskanie istniejących nadwyżek słomy z gospodarstw stanowi obecnie problem, gdyż są one w znacznym stopniu rozproszone. Poprawa sytuacji wymaga stworzenia lokalnych rynków słomy oraz organizacji jej zbiórki, skupu i transportu z pola do wytwórcy energii. Dobrym rozwiązaniem może się okazać zawiązanie stowarzyszeń rolnych (od lat z powodzeniem funkcjonujących w Austrii), skupiających parę/kilkanaście lokalnych gospodarstw – pozwala ono na znaczne zwiększenie wolumenu dostaw i poszerzenie asortymentu. Zapotrzebowanie na biopaliwa jest ogromne, ale ich potencjał podażowy również. Sztuką jest jednak znalezienie odpowiedniej oferty, w odpowiadającej nam lokalizacji. Wierzymy, że Biobrokers.eu sprosta temu zadaniu.
Najważniejsze korzyści płynące z wykorzystania bioenergii obejmują rozwój gospodarczy regionu, aktywizację lokalnej społeczności, wykorzystanie nadwyżek lokalnych surowców na cele energetyczne, możliwość zagospodarowania odłogów i wprowadzenie dodatkowego źródła dochodów dla rolników oraz powstanie wyspecjalizowanych podmiotów zajmujących się zbiorem lub dostawą biomasy. W zależności od chęci i potencjału- gospodarstwa rolne i przedsiębiorcy mogą podjąć wymianę handlową krajową bądź zagraniczną. Pozytywna rola, jaką platforma odgrywa pomagając środowiskom rolniczym w znalezieniu odbiorców biomasy została podkreślona przez Dyrektora Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie- Krzysztofa Mościckiego. Współpraca z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego stanowi gwarancję skuteczności działania. Zapraszamy zatem na BioBrokers.eu.
Autorzy:
Małgorzata Bastian, POMCERT/BioBaltica
Henryk Zemsta, POMCERT/BioBaltica
Andrzej Tonderski, POMCERT/BioBaltica
