Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła kontrole na miejscu w gospodarstwach, które złożyły wnioski o płatności bezpośrednie.
W roku 2008 takie kontrole przeprowadzone zostaną w prawie 109 tys. gospodarstw, co stanowi ok. 7,4 % ogólnej liczby gospodarstw ubiegających się w skali kraju o płatności obszarowe. Celem kontroli na miejscu jest weryfikacja danych zadeklarowanych przez producenta rolnego we wniosku ze stanem faktycznym stwierdzonym w gospodarstwie, a przez to zapewnienie prawidłowego wykorzystania środków finansowych przeznaczanych na dopłaty obszarowe. Na terenach, gdzie stwierdzono w ubiegłym roku wzrost nieprawidłowości i błędów popełnianych we wnioskach, zwiększona została w tym roku liczba kontrolowanych gospodarstw.
Kontrola na miejscu w ramach płatności bezpośrednich do gruntów rolnych realizowana jest dwoma metodami:
* inspekcji terenowej,
*foto” – RFV (Rapid Field Visits)
W gospodarstwach należących do 83 749 beneficjentów, którzy złożyli wnioski o takie płatności kontrola zostanie przeprowadzona metodą inspekcji terenowej a w 25 138 – metodą FOTO. Kontrola metodą inspekcji terenowej polega na przeprowadzeniu wywiadu terenowego i pomiarów na polu wykonywanych najczęściej w oparciu o technikę GPS, w odniesieniu do co najmniej 50% ogólnej liczby działek rolnych zadeklarowanych przez producenta we wniosku. Jednak w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w powierzchni deklarowanych działek rolnych, zakres kontroli jest rozszerzany do 100% działek rolnych. Kontrole takie przeprowadzane są w miarę równomiernie we wszystkich województwach.
Kontrola metodą FOTO jest przeprowadzana na podstawie ortofotomapy (cyfrowe odwzorowanie terenu wykonane na podstawie zdjęć lotniczych lub zobrazowań satelitarnych) i na podstawie wywiadu terenowego. Kontrole metodą “foto” zostaną przeprowadzone przede wszystkim na obszarach, na których stwierdzone zostały w poprzednich latach znaczące nieprawidłowości. Do kontroli metodą “foto” wytypowanych zostało 30 obszarów w 11 województwach. Wszyscy beneficjenci wytypowani do kontroli metodą FOTO oraz minimum 1% wnioskujących beneficjentów wytypowanych do kontroli metodą inspekcji terenowej będą poddani kontroli spełnienia przez producentów warunków dobrej kultury rolnej.
Większość kontroli na miejscu przeprowadzą wykonawcy zewnętrzni wyłonieni w postępowaniu przetargowym. Około 5% kontroli zostanie przeprowadzona przez pracowników ARiMR w ramach tzw. kontroli kompleksowych obejmujących również kontrole w ramach programów rolnośrodowiskowych.
ARiMR podpisała umowy na przeprowadzenie kontroli na miejscu na terenie poszczególnych województw z następującymi firmami:
1. EUROSYSTEM Sp. z o.o. – woj. wielkopolskie
2. GEOMAR S.A. – woj. zachodniopomorskie
3. KPG Sp. z o.o. – woj. opolskie
4. OPGK Lublin Sp. z o.o. – woj. lubelskie
5. OPGK “GEOMAP” Sp. z o.o. – woj. lubuskie
6. OPGK Olsztyn Sp. z o.o. – woj. kujawsko-pomorskie i woj. warmińsko-mazurskie
7. GEOKART – INTERNATIONAL Sp. z o.o. – woj. podkarpackie
8. OPGK Kraków Sp. z o.o. – woj. świętokrzyskie
9. TECHMEX S.A. – województwa mazowieckie, pomorskie i podlaskie
10. MGGP S.A. Tarnów – woj. łódzkie i woj. małopolskie
11. Zakład Usług Geodezyjnych i Kartograficznych “PRYZMAT” Sp. z o.o. o/Częstochowa – woj. śląskie
12. Przedsiębiorstwo Geodezyjno – Kartograficzne “VERTICAL” Sp. z o.o. – woj. dolnośląskie.
W roku 2007 wnioski o dopłaty bezpośrednie złożyło ponad 1 459 tys. producentów. Liczba ta była nieznacznie niższa niż w roku 2006, co wskazuje na stabilizację liczby producentów ubiegających się o dopłaty bezpośrednie. W 2007 r. w skali kraju przeprowadzono ok. 106 tys. kontroli z tytułu płatności bezpośrednich. Blisko 73% gospodarstw skontrolowanych zostało metodą inspekcji terenowej, a około 27% metodą “foto”.
Na podstawie analizy danych za 2007 rok oszacowano, iż poziom nieprawidłowości przekraczającej 3% powierzchni deklarowanej do powierzchni stwierdzonej w skali kraju wyniósł 16,97%.
Najczęściej stwierdzane podczas kontroli na miejscu nieprawidłowości to zawyżanie powierzchni uprawnionej do dopłat. W większości przypadków sytuacja ta dotyczyła gospodarstw, w których powierzchnia deklarowana została zawyżona w niewielkim zakresie, powyżej 3% ale nie więcej niż 10% powierzchni deklarowanej (były to najczęściej przypadki niezamierzone przez rolników, wynikające często z pomyłek). Innym rodzajem nieprawidłowości wykrytym przez kontrolerów, było zgłaszanie przez rolników we wnioskach obszarowych działek rolnych, które nie kwalifikują się do przyznania dopłat bezpośrednich. Rolnicy deklarowali takie działki do otrzymania dopłat bezpośrednich mimo, że nie prowadzili tam działalności rolniczej i nie utrzymywali tych gruntów w dobrej kulturze rolnej.
“
