Akademia Żywienia Roślin: Miedź

Miedź jest mikroskładnikiem niezbędnym do prawidłowego rozwoju roślin, pełniąc w nich wiele ważnych funkcji fizjologicznych. Ślady miedzi odkryto w tkankach roślinnych i zwierzęcych na początku XIX wieku, lecz sądzono, ze znajduje się tam przypadkowo. Wkrótce jednak stwierdzono, że pierwiastek ten odgrywa istotną rolę przy syntezie hemoglobiny. Odkrycie to zapoczątkowało poszukiwania miedzi w tkankach wszystkich organizmów żywych.

reklama
Baner Mandam

Miedź w roślinach

Miedź jest mikroelementem niezbędnym do wzrostu i niezakłóconego rozwoju roślin. Zasadniczą rolę w ich prawidłowym funkcjonowaniu odgrywa nie tylko stężenie tego pierwiastka w tkankach, ale również odpowiednia jego ilość w stosunku do innych składników pokarmowych. Miedź pobierana jest przez rośliny zarówno w sposób aktywny, związany z procesami metabolicznymi, jak i bierny, łącznie z transpiracyjnym przepływem wody, przy czym ilość tego pierwiastka pobieranego przez rośliny jest proporcjonalna do jego stężenia w podłożu. Z kolei intensywność pobierania zależy w dużym stopniu od formy występowania w glebie. Wykazano, ze łatwiej pobierana jest miedź ze źródeł antropogenicznych niż ta występująca naturalnie. Zakłócenia w pobieraniu miedzi mają miejsce częściej na glebach organicznych, w tym torfach lekkich, szczególnie w przypadku stosowania wysokich dawek azotu i fosforu, przewapnowania gleby, nadmiernej zawartości molibdenu oraz podczas suchej i ciepłej pogody.

reklama
Baner halvetic
reklama
Baner agrihandler

Korzenie roślin w porównaniu z łodygą zatrzymują znaczne ilości miedzi, zarówno przy niedoborze, jak i nadmiarze tego pierwiastka. W porównaniu z innymi metalami ciężkimi, miedź jest mało ruchliwa w roślinach, chociaż niekiedy może być przemieszczana z liści starszych do młodszych, a ruchliwość jest zależna od jej ilości w roślinie. W roślinach dobrze zaopatrzonych w miedź transport z liści do ziarna zachodzi z łatwością, podczas gdy w warunkach jej niedoboru nie ulega ona w zasadzie przemieszczaniu.

Przyjmuje się, że optymalny poziom miedzi w roślinach uprawnych mieści się w przedziale od 5 do 15 mg na kg suchej masy, a niedobór tego składnika ujawnia się przy zawartości poniżej 5 mg na kg suchej masy rośliny. W roślinach zbożowych i trawach wyższe stężenie miedzi występuje w korzeniach niż w częściach nadziemnych. Z kolei w roślinach okopowych tendencja ta jest odwrotna.

Funkcje miedzi w roślinach

Miedź wchodzi w skład różnych enzymów i białek, biorących udział w specyficznych procesach metabolicznych, a jej fizjologiczna rola jest najczęściej związana z występowaniem w cząsteczkach enzymów oksydoredukcyjnych, takich jak oksydaza cytochromowa, fenolowa i askorbinianowa czy lakkaza. Poza wymienionymi enzymami, w których miedź jest silnie związana, w roślinach występują kompleksy enzymatyczne, w których miedź związana jest słabo i może być zastąpiona innymi metalami. Należą do nich jodynaza tyrozyny i oksydaza siarczkowa.

Biochemiczne funkcje miedzi wiążą się z jej udziałem w głównych procesach zachodzących w roślinie, a mianowicie w fotosyntezie, oddychaniu, w procesach powstawania białek, w przemianach związków azotowych oraz w transporcie węglowodanów. Miedź uczestniczy w kontroli metabolizmu azotowego roślin, a przy jej niedoborze dochodzi do wzrostu zawartości wolnych aminokwasów. Pierwiastek ten zwiększa produkcję brodawek korzeniowych przez rośliny bobowate oraz wpływa na zwiększenie hydrolizy białek w procesie dojrzewania roślin. Uczestniczy w metabolizmie błon komórkowych, wpływając na ich przepuszczalność, co z kolei oddziałuje na gospodarkę wodną roślin. Miedź reguluje procesy powstawania DNA i RNA wpływając na generatywną reprodukcję roślin. Funkcją pośrednią tego pierwiastka jest jego udział w mechanizmach odporności roślin na choroby.

Wpływ miedzi na plon i jakość roślin

Pierwiastek ten jest szczególnie istotny w uprawie zbóż, kukurydzy, ziemniaków, roślin bobowatych, słonecznika, konopi i traw. Wrażliwość roślin na niedobór miedzi jest odwrotnie skorelowana z ich plonem. Rośliny tolerancyjne tracą niewielką część potencjalnego plonu, w granicach od 10 do 15%, średnio wrażliwe od 15 do 40%, natomiast bardzo wrażliwe nawet do 80%. W przypadku zbóż wrażliwość na niedobór miedzi zmniejsza się w kierunku: pszenica ozima > pszenica jara > jęczmień > owies > pszenżyto > żyto.

Miedź stymuluje rozwój systemu korzeniowego i krzewienie zbóż, zwiększa zdrowotność roślin oraz ich odporność na wyleganie. Niedobór tego pierwiastka objawia się nadmiernym i dłużej trwającym krzewieniem. W rzepaku miedź wpływa na wzrost plonowania oraz zwiększenie zawartości tłuszczu w nasionach. W przypadku kukurydzy przyspiesza termin zbioru oraz poprawia wydajność i jakość ziarna. Miedź podnosi jakość plonów poprzez zwiększenie zawartości chlorofilu, karotenu i witaminy C oraz wpływa na poprawę właściwości przechowalniczych.

Pozostałe teksty z cyklu znajdą Państwo wpisując w naszą wyszukiwarkę hasło “Akademia Żywienia Roślin”.

reklama
Baner Bayer Dekalb

ZOSTAW KOMENTARZ

Please enter your comment!
Please enter your name here

Przeczytaj także

None found

Najpopularniejsze artykuły

None found

ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)
INNE ARTYKUŁY AUTORA




NAJNOWSZE WIADOMOŚCI