fbpx

Adiuwanty – wspomagacze w ochronie roślin

Odpowiednio dobrane adiuwanty są pomocne w ochronie roślin. Wykorzystując adiuwanty można wykonać zabieg opryskiwania z użyciem mniejszej ilości chemii, co jest korzystne nie tylko dla rolnika i środowiska, ale przede wszystkim dla jakości produktów rolniczych i zdrowia człowieka.

Skuteczność działania chemicznych środków ochrony roślin uzależniona jest od wielu czynników związanych z właściwościami zwalczanych agrofagów (np. gatunek, faza rozwojowa), przebiegiem pogody (np. temperatura i wilgotność powietrza) oraz z przygotowaniem cieczy opryskowej i jej stosowaniem (np. dobór substancji aktywnej, jakość i ilość wody, wielkość kropli). Niekorzystny układ jednego lub jednocześnie kilku tych czynników doprowadza do dużych strat stosowanych środków na każdym etapie ich docierania od zbiornika opryskiwacza do miejsca działania. W przypadku najlepiej poznanych pod tym względem herbicydów wykazano, że do miejsca działania (na powierzchni lub w komórkach agrofaga) dociera zaledwie 2-10 proc. zastosowanej dawki. Niekorzystne czynniki uniemożliwiają więc pełne wykorzystanie stosowanych środków ochrony, a dla jej zapewnienia zmuszają do ich stosowania w dawkach zawyżonych – na zapas, co nie jest obojętne zarówno dla kieszeni rolnika, środowiska, jak i jakości uzyskiwanych plonów oraz naszego zdrowia.

Baner Syngenta

Dużą pomoc w usprawnieniu chemicznych zabiegów ochrony roślin oraz wyraźne korzyści ekonomiczne i środowiskowe mogą przynieść odpowiednio dobrane wspomagacze, zwane adiuwantami  (od łacińskiego adiuvo – pomagać). Środki te mają na celu usprawnienie procesu dostarczania substancji czynnych do miejsca działania poprzez likwidowanie oddziaływania czynników niekorzystnych np. poprzez zapobieganie reakcji substancji czynnych ze składnikami wody twardej, ułatwienie zatrzymania kropel opryskowych na powierzchni roślin i zapewnienie dobrego jej zwilżenia oraz lepszego wnikania do komórek. Substancje, które wspomagają te procesy nazywane są adiuwantami aktywującymi. Tradycyjnie stosowane adiuwanty aktywujące to: substancje powierzchniowo-czynne zwane też surfaktantami, adiuwanty olejowe oraz adiuwanty mineralne.

Adiuwanty aktywujące

Niezmiernie ważną właściwością surfaktantów (np. Trend 90 EC, Silwet Gold) jest ich zdolność do obniżania napięcia powierzchniowego cieczy opryskowej. Dzięki temu krople opryskowe dochodzące do opryskiwanej powierzchni łatwiej się na niej zatrzymują i lepiej ją zwilżają.

Adiuwanty olejowe to zarówno oleje roślinne i ich pochodne (np. Olbras 88 EC, Olemix 84 EC), jak i oleje mineralne (np. Atpolan 80 EC). Olej zawarty w tych adiuwantach zwiększa rozpuszczalność wielu środków, ma też zdolność częściowego rozluźniania, a nawet rozpuszczania wosku roślinnego, nie wysycha łatwo na powierzchni, przez co wnikanie substancji czynnych do komórek jest znacznie ułatwione i przyspieszone.

Adiuwanty mineralne, reprezentowane najczęściej przez nawozy amonowe, np. siarczan amonu, działają jako kondycjonery wody, zapobiegając skutkom jej twardości i formowaniu skorupowatych osadów na powierzchni roślin.

Istnieje także grupa substancji wspomagająca proces stosowania środków ochrony roślin zwanych adiuwantami modyfikującymi. Należą do nich na przykład substancje ułatwiające rozpuszczanie środka ochrony w wodzie, zapobiegające pienieniu cieczy opryskowej oraz znoszeniu kropel przez wiatr.

Wadą tradycyjnie stosowanych adiuwantów, w skład których wchodzą pojedyncze składniki (surfaktant, olej, nawóz amonowy) jest  stosunkowo wąski zakres ich działania. Przykładowo surfaktant stosowany z herbicydem obniża napięcie powierzchniowe cieczy opryskowej, ale nie jest w stanie zwiększyć rozpuszczalności substancji czynnej, przeciwdziałać twardości wody, czy zapobiec znoszeniu kropel. Zatem jego działanie jest niekompletne.

Adiuwanty wielofunkcyjne

Intensywne badania prowadzone na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu doprowadziły w ostatnich latach do powstania innowacyjnej generacji adiuwantów wielofunkcyjnych. Są wygodne do stosowania, gdyż eliminują konieczności dodawania do zbiornika opryskiwacza pojedynczych składników i w sposób kompleksowy usprawniają działanie środków ochrony w szerokim zakresie warunków pogodowych i technicznych. Potwierdzają to wyniki doświadczeń oraz praktyka rolnicza. Przykładem takiego adiuwanta jest preparat AS 500 SL jego składzie znajdują się substancje powierzchniowo czynne i zmiękczające wodę, a także bufor regulujący pH cieczy opryskowej. Dzięki temu adiuwant ten w dawce 1-1,5 l/ha wyjątkowo aktywnie wspomaga działanie herbicydów opartych na glifosacie, a ponadto na 2,4-D, MCPA, dikambie, glufosynacie amonowym i innych. W odróżnieniu od tradycyjnych adiuwantów, jak np. zalecanego do glifosatu siarczanu amonu w dawce 5 kg/ha, AS 500 SL nie wymaga wstępnego rozpuszczenia i kłopotliwego filtrowania przed wlaniem do zbiornika opryskiwacza. Korzystny wpływ adiuwanta AS 500 SL ujawnia się w każdych warunkach, co zwykle umożliwia 30 proc. redukcję zalecanej dawki herbicydu.

Wysoką przydatność do aktywacji działania wielu herbicydów wykazuje także wielofunkcyjny adiuwant olejowy – Atpolan BIO 80 EC. Adiuwant ten wpływa nie tylko na zwiększenie ilości kropel zatrzymanych na opryskiwanej powierzchni roślin oraz jej dobre zwilżenie, ale dzięki wbudowanemu buforowi zwiększa pH cieczy opryskowej i zapewnia przez to lepszą rozpuszczalność wielu herbicydów, a tym samym ich pobieranie przez  chwasty. Oznacza się przy tym bardzo małą lepkością, co powoduje, że nawet w niskich temperaturach skutecznie rozpuszcza warstwę wosku na powierzchni liści i ułatwia przez to wnikanie substancji czynnej do komórek. Dzięki tym cechom Atpolan BIO 80 EC stosowany w dawkach od 1,0-1,5 l/ha w sposób kompleksowy eliminuje czynniki ograniczające skuteczność chwastobójczą licznych herbicydów z grupy sulfonylomocznika, graminicydów i innych agrochemikaliów wymagających stosowania z adiuwantem olejowym, stabilizuje ich działanie w zmiennych warunkach i często pozwala na istotne ograniczenie stosowanych dawek, a tym samym kosztów ochrony.

W ostatnich, szczególnie suchych latach ogromnie wzrasta zainteresowanie adiuwantami wspomagającymi działanie herbicydów i innych środków stosowanych doglebowo. Odpowiedzią na to było udostępnienie adiuwanta Atpolan Soil Maxx. Wspomagacz ten oparty jest na starannie dobranej mieszaninie wyselekcjonowanych olejów i substancji powierzchniowo-czynnych. Związki te umożliwiają pokrycie powierzchni gleby przez ciecz opryskową w formie jednolitego filmu, zapewniają dokładną penetrację gruzełków w powierzchniowej, zwykle przesuszonej warstwie gleby i umożliwiają dotarcie substancji aktywnej do strefy kiełkowania chwastów na głębokość do 5 cm. Jednocześnie adiuwant ten w dużym stopniu zapobiega wymywaniu herbicydów przez opady deszczu do głębszych warstw gleby. Przyczynia się to z jednej strony do poprawienia skuteczności chwastobójczej stosowanych preparatów i stabilizacji ich działania w szerokim przedziale wilgotności gleby, a z drugiej do zmniejszenia uszkodzeń chronionych roślin uprawnych oraz skażenia wód gruntowych. Jak wykazały ścisłe badania Atpolan Soil Maxx już w dawce 0,5 l/ha, jest przydatny do stosowania ze wszystkimi agrochemikaliami doglebowymi, a zwłaszcza herbicydami opartymi na chlomazonie lub jego mieszaninie z metazachlorem stosowanymi do odchwaszczania rzepaku i innych roślin kapustnych.

Adiuwanty do fungicydów i insektycydów

Intensywne badania nad poszukiwaniem substancji wspomagających działanie fungicydów i insektycydów, zaowocowały w ostatnich latach udostępnieniu dla rolnictwa efektywnych adiuwantów przeznaczonych również do tej grupy środków ochrony roślin. Wielofunkcyjny wspomagacz Lewar pH- Fungi, dzięki mieszaninie odpowiednio dobranych substancji, w tym bufora zakwaszającego ciecz opryskową do pH 3,5-4,5, wykazuje wielokierunkowy wpływ na działanie fungicydów, który rozpoczyna się już w zbiorniku opryskiwacza (zmiękczenie wody i hamowanie rozkładu substancji aktywnych), a kończy na obiekcie opryskiwanym (zatrzymanie kropel i dobre zwilżenie powierzchni, ułatwione wnikanie substancji aktywnej). Adiuwant ten w dawce 0,5-0,75 l/ha może być stosowany z szeroką gamą fungicydów – zarówno kontaktowych, jak i systemicznych. Dotychczasowe badania wskazują, że Lewar pH- Fungi w wielu przypadkach umożliwia ograniczenie dawek fungicydów nawet o 25-30 proc., z zachowaniem pełnej ich skuteczności. Podobne wielokierunkowe działanie i korzyści praktyczne (łącznie z możliwością redukcji dawek) wykazuje adiuwant EntoMaxx pH-, w dawkach 0,5-0,75 l/ha dostosowany do specyficznych wymagań szerokiej gamy środków owadobójczych.

Przedstawione adiuwanty wielofunkcyjne (dostępne także w wersji Premium z wbudowaną substancją ograniczającą znoszenie cieczy opryskowej z wiatrem) mogą znacznie usprawnić ochronę roślin z użyciem mniejszej ilości chemii, co jest korzystne nie tylko dla rolnika i środowiska, ale przede wszystkim dla jakości produktów rolniczych i zdrowia człowieka. Adiuwanty te mogą okazać się przy tym niezmiernie pomocnym narzędziem w realizacji strategii Komisji Europejskiej „Od pola do stołu” zmierzającej do redukcji zużycia chemicznych środków ochrony roślin w rolnictwie o 50 proc. do 2030 r.

Prof. dr hab. Zenon Woźnica, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.

×KZPRiRB podcasty - baner