Spośród zbóż jarych jęczmień ma największe znaczenie gospodarcze i także najlepiej toleruje opóźnienie terminu siewu. Najwyższy plon daje kiedy siany jest możliwie najwcześniej – nie bez przyczyny mówimy „siej w błoto, zbierzesz złoto”. Podpowiadamy, na jakie odmiany stawiać.
Przy wyborze odmian do siewu pomocne są wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych (PDO) prowadzone przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU). Przy czym na stronach COBORU nie opublikowano jeszcze wyników za rok 2022, dlatego przy ocenie wcześnie sianych zbóż jarych – jęczmienia jarego, w artykule posiłkujemy się wynikami PDO z 2021 roku. W doświadczeniach PDO za rok 2021 plon wzorca dla jęczmienia jarego na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1) wyniósł 64,0 dt/ha, rok wcześniej był to 65,4 dt/ha. Przy wysokim poziomie agrotechniki (a2) w tych dwóch latach kształtował się odpowiednio na poziomie 72 i 74,7 dt/ha. Odmianami wzorcowymi były: Avatar, KWS Jessie, Rekrut, RGT Planet.
10 najlepszych odmian
W latach badań (2020, 2021) w obu poziomach agrotechniki najwyżej plonowała odmiana Bente, dalej Jovita, Mariola, Freedway, Rekrut, KWS Vermont, Laser, Wirtuoz, Adwokat, RGT Planet. Odmiany Rekrut, Laser i Wirtuoz włączono do badań w 2021 r., w związku z czym wyniki dotyczą jednego roku doświadczeń. Wśród najlepiej plonujących odmian jęczmienia jarego, cztery (Rekrut, Laser, Wirtuoz i Adwokat) pochodzą z polskich hodowli roślin. Na podstawie list opisowych COBORU prezentujemy opis dziecięciu najwyżej plonujących odmian, uporządkowany w kolejności alfabetycznej.
Adwokat (KR 2020) – odmiana typu pastewnego. Plenność dość duża. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość duże. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Hodowca : HR Strzelce.
Bente (KR 2017) – odmiana typu browarnego, o dobrej wartości browarnej. Plenność dobra do bardzo dobrej. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na ciemnobrunatną plamistość- dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia i rynchosporiozęśrednia, na plamistość siatkową- dość mała. Rośliny średniej wysokości o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska.
Feedway (KR 2020) – odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego i plamistość siatkową – dość duża, na rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna małe. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża. Pełnomocnik hodowcy: DANKO HR.
Jovita (KR 2020) – odmiana typu pastewnego. Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki powyżej średniej. Odporność na rynchosporiozę – dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Pełnomocnik hodowcy: Saaten-Union Polska.
KWS Vermont (KR 2016) – odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Zawartość białka dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża. Pełnomocnik hodowcy: KWS Lochow Polska.
Laser (KR 2021) – odmiana typu pastewnego. Plon dość dobry. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego – duża, na rynchosporiozę i ciemnobrunatną ) plamistość – dość duża, na plamistość siatkową i rdzę jęczmienia – średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby mała. Pełnomocnik hodowcy: DANKO HR.
Mariola (KR 2020) – odmiana typu browarnego, o dobrej wartości browarnej. Plenność dość dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na rynchosporiozę – dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna dość małe. Zawartość białka w ziarnie dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Pełnomocnik hodowcy: IGP Polska.
Rekrut (KR 2021) – odmiana typu pastewnego. Plon dobry do bardzo dobrego. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość – dość duża, na plamistość siatkową i rynchosporiozę średnia. Rośliny wysokie o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Hodowca: HR Smolice – Grupa IHAR. Odmiana nagrodzona Złotym Medalem MTP 2023.
RGT Planet (KR 2016) – odmiana typu browarnego, o wartości browarnej dobrej do bardzo dobrej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia, na plamistość siatkową – dość mała. Rośliny średniej wysokości o dość słabej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren, zawartość białka w ziarnie i wyrównanie ziarna średnie. Plenność bardzo dobra. Pełnomocnik hodowcy: RAGT Semences Polska.
Wirtuoz (KR 2021) – dmiana typu pastewnego. Plon dobry. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny dość niskie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna małe. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Hodowca: Poznańska HR. Odmiana nagrodzona Złotym Medalem MTP 2022.
Przy wyborze odmiany do siewu, aby jak najlepiej dopasować ją do regionu uprawy, dobrze jest też posiłkować się Listami Odmian Zalecanych (LOZ). Na stronach regionalnych Izb Rolniczych są już niekiedy dostępne najnowsze LOZ. Dla całego kraju na dany rok uprawy LOZ zazwyczaj publikowane są w przełomie lutego i marca, co w przypadku wcześnie sianych zbóż jarych jest niestety terminem spóźnionym. Jeśli nie ma jeszcze informacji bieżących, możemy wspomóc się ubiegłorocznym zestawieniem.
