Modę na slow food(w przeciwieństwie do fast foodu, to żywność o wysokiej jakości, z naturalnych, często ekologicznie produkowanych składników, bez chemicznych dodatków) coraz chętniej przejmujemy z zachodniej Europy. Już teraz widać, że Pomorskie może stać się potęgą nawet w skali kontynentu w tej dziedzinie.
Taką szansę daje naszemu regionowi przynależność do Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego – elitarnego stowarzyszenia tych regionów Starego Kontynentu, które mogą poszczycić się szczególnie wysoką jakością produkowanej lokalnie żywności.
Nie jest łatwo zostać członkiem sieci. Pionierem w Polsce było województwo warmińsko-mazurskie, Pomorze dołączyło w roku 2008. Podmioty przystępujące do sieci muszą wykazać, że produkowana czy serwowana przez nie żywność w stu procentach jest wytwarzana ze składników pozyskiwanych lokalnie, pochodzi z miejscowych upraw i hodowli. Obecnie do sieci dziedzictwa kulinarnego należą 24 podmioty z województwa pomorskiego, m.in. gospodarstwa ekologiczne, restauracje, kwatery agroturystyczne, stowarzyszenia.
Członkostwo w sieci ma znaczenie przede wszystkim prestiżowe – potwierdza wysoką jakość żywności i jej ścisły związek z regionem. Ale otwiera też rynek zbytu dla producentów – rolników (jako producentów surowca) i przetwórców (jako dostawców i kreatorów zdrowego stylu życia, opartego na wysokiej jakości pożywienia).
Wstępem do członkostwa Pomorskiego w sieci była lista produktów tradycyjnych, prowadzona przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Niezwykła aktywność mieszkańców regionu spowodowała, że od początku Pomorze utrzymuje się na niej w ścisłej czołówce.
W poszczególnych regionach wnioski w wpis na listę przyjmują marszałkowie województw. Zgłaszany wyrób czy gotowa potrawa muszą być przyrządzane według niezmienionej od co najmniej 25 lat receptury, przy użyciu tradycyjnych metod. Największą szansę mają więc przede wszystkim wyroby, których sekret produkcji przechodzi w rodzinie z pokolenia na pokolenie. Najlepsze przykłady to nalewka Onisiówka, której skład od 40 lat jest owiany tajemnicą dla osób spoza rodziny Onisiewiczów, albo piernik z kamionki, którego recepturę przodek obecnych właścicieli przepisu opracował około roku 1912.
Wysoką pozycję na liście zawdzięczamy przede wszystkim aktywności mieszkańców Pomorza. Prężnie działają w tej materii m.in. stowarzyszenia Kościerska Chata, Kociewskie Forum Kobiet, Kobiety – Kwiaty Kociewia, Koło Gospodyń Wiejskich w Łęgu. Ich członkinie i członkowie nie wahają się wdziać ludowego stroju i jechać choćby na drugi koniec Polski, żeby promować pomorskie potrawy: ruchanki, fefernuski, nalewkę bursztynową czy przystawki z żurawiny.
Efektem wszystkich tych wspólnych – pomorskiego samorządu i mieszkańców – działań jest także pierwszy w naszym województwie europejski znak Chronione Oznaczenie Geograficzne, przyznany truskawce kaszubskiej. Certyfikaty nadawane przez Komisję Europejską to nie tylko dowód uznania dla jakości żywności, ale także ochrona prawna. Oprócz truskawki, ochroną unijną są objęte m.in. oscypek, rogal świętomarciński czy polskie miody: półtorak, dwójniak, trójniak i czwórniak. Nazwa truskawka kaszubska” jest zastrzeżona tylko dla owoców odmian Elsanta, Honeoye i Senga Sengana, rosnących w powiatach: kartuskim, kościerskim i bytowskim, oraz w gminach: Przywidz, Cewice, Wejherowo, Luzino, Szemud, Linia i Łęczyce.
Czym jeszcze może pochwalić się Pomorskie? Mamy tu kilku producentów szeroko znanych w Polsce, ale także i na świecie. Jako przykłady firm kojarzonych z żywnością o wysokiej jakości można przywołać Fungopol (producent przetworów z owoców runa leśnego), Okręgową Spółdzielnię Mleczarską w Starogardzie Gdańskim (masło kociewskie), MIK (olej rzepakowy tłoczony na zimno) czy Ser-Milk (ser pleśniowy Słupski Chłopczyk).
Pomorskie może, wreszcie, poszczycić się całkiem już pokaźną biblioteczką poświęconą kuchni regionu. “Dawne smaki Kociewia” Krystyny Gierszewskiej, “W kuchni i przy stole. Ksiónżka o jeściu na Kociewiu” Romana Landowskiego i Andrzeja Grzyba oraz autorstwa tego drugiego “Kociewska książka kucharska podręczna wedle wedle odmian pór roku i zwyczaju spisana” i “Gdańska książka kucharska” (opracowana na podstawie dwóch książek z 1806 i 1858 roku), “Kulinarny atlas Pomorza” i “Przepisy na bycie razem” – to tylko najważniejsze tytuły z pomorskiej półki, które ukazały się na rynku księgarskim w ostatnich latach.
Zapraszamy więc na Pomorze – nie tylko nie będziesz się tu nudzić, ale też dobrze zjesz!
“
