fbpx

Akademia Żywienia Roślin: Azot

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Azot odgrywa kluczową rolę w produkcji roślinnej i jako makroskładnik pobierany jest przez rośliny w największych ilościach. To pierwiastek o największej efektywności plonotwórczej, a jego oddziaływanie na wielkość i jakość plonu jest najsilniejsze z uwagi na fakt, iż modeluje on wartość wszystkich składowych plonu. Rośliny znacznie wyraźniej reagują na niedobór lub nadmiar azotu w glebie niż na glebowe zasoby innych składników pokarmowych.

Azot w roślinach

Baner Syngenta

W roślinach optymalnie odżywionych azotem ogólna zawartość tego pierwiastka jest zróżnicowana i waha się w przedziale od 0,5 do 7%. Przyjmuje się, że zawartość azotu jest determinowana przez poziom nawożenia tym składnikiem, żyzność gleby oraz gatunek, wiek i fazę rozwojową rośliny.

W roślinie azot występuje w zdecydowanej większości w postaci połączeń organicznych, z których najważniejszymi są białka, kwasy nukleinowe, aminokwasy, peptydy, amidy, aminy, enzymy i koenzymy, chlorofil, alkaloidy, witaminy, hormony czy olejki gorczyczne. W obrębie białek roślinnych wyróżnia się białka strukturalne, enzymatyczne, regulatorowe i zapasowe. Białka budują cytoplazmę stanowiącą podłoże dla wszystkich procesów biochemicznych zachodzących w komórkach roślinnych oraz są składnikami enzymów regulujących procesy chemiczne. Aminokwasy i amidy spełniają funkcję buforu i chwilowego zapasu tego pierwiastka w roślinie.

Azot mineralny występuje głównie jako azot azotanowy i amonowy. Nadmierne nagromadzenie tych form ma miejsce przy obfitym nawożeniu azotem, kiedy pobranie tego pierwiastka znacznie przewyższa możliwość jego wykorzystania. Taka sytuacja jest niepożądana z punktu żywienia roślin, gdyż nagromadzenie azotu amonowego może prowadzić do ich zatrucia, z kolei nadmierna akumulacja dużych ilości azotanów skutkuje obniżeniem parametrów jakościowych uzyskanych plonów.

Wpływ azotu na plon i jakość roślin

Optymalne nawożenie azotowe przy dobrym zaopatrzeniu roślin w pozostałe makro- i mikroskładniki prowadzi do największych przyrostów plonów oraz wpływa na poprawę ich parametrów jakościowych. W warunkach dobrego zaopatrzenia w azot następuje szybki wzrost masy roślinnej. Pierwiastek ten wpływa na różnicowanie się poszczególnych organów roślinnych, które stanowią element strukturalny plonu. Przy stosowaniu przedsiewnym azot korzystnie oddziałuje na krzewienie roślin. Szczególnie istotny jest wpływ tego pierwiastka na ilość i jakość białka wytwarzanego przez rośliny uprawne, a gromadzonego w ziarnie zbóż, bulwach ziemniaków oraz innych częściach roślin służących jako pokarm czy pasza dla zwierząt. Dobre zaopatrzenie w azot zwiększa zawartość karotenu i witaminy B1 w roślinach.

U zbóż azot wpływa na wzrost plonu ziarna poprzez zwiększenie liczby kłosów na jednostce powierzchni oraz liczby ziaren w kłosie. Oddziałuje na masę tysiąca ziaren i ilościowy stosunek ziarna do słomy. Aplikacja azotu wpływa korzystnie na cechy jakościowe ziarna, między innymi zawartość białka oraz jego skład frakcyjny i aminokwasowy. U rzepaku nawożenie azotem warunkuje prawidłowe wiązanie łuszczyn oraz decyduje o liczbie nasion w łuszczynie i masie tysiąca nasion. Wiosenna aplikacja azotu wpływa na przyspieszenie odtwarzania rozet, rozgałęzienia łodyg głównych, a także zwiększa konkurencyjność łanu wobec chwastów. Optymalne stosowanie azotu na użytkach zielonych warunkuje wyrównanie plonowania runi w różnych warunkach siedliskowych, a na pastwiskach – równomierność przyrostów traw w trakcie okresu wegetacyjnego. Pierwiastek ten wpływa na intensywność krzewienia oraz odrastania roślinności użytków zielonych.

Azot wpływa nie tylko na wartość pokarmową i paszową roślin, ale również warunkuje ich wartość technologiczną. Nawożenie azotowe może wpływać na zwiększenie wartości wypiekowej mąki pszennej, zwiększając w niej zawartość glutenu, gdyż im większa zawartość glutenu i jego zdolność pęcznienia tym większa wartość wypiekowa.

McHale - baner
Danko baner marzec 2024
Webinarium konopie - baner
POZ 2024 - baner

ZOSTAW KOMENTARZ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Najpopularniejsze artykuły
NAJNOWSZE WIADOMOŚCI
[s4u_pp_featured_products per_row="2"]
INNE ARTYKUŁY AUTORA




ARTYKUŁY POWIĄZANE (TAG)

NAJNOWSZE KOMENTARZE

Newsletter

Zapisz się do Rolniczego Newslettera WRP.pl, aby otrzymywać informacje o tym co aktualnie najważniejsze w krajowym i zagranicznym rolnictwie.